Pomnik nawiązuje do wydarzeń zapoczątkowanych 27 marca 1942 roku, kiedy w Lasach Kozłowieckich Niemcy w ramach Akcji Reinhardt rozstrzelali ok. 1500 obywateli polskich narodowości żydowskiej - w tym pacjentów i część personelu szpitali z lubelskiego getta.

W wydarzeniu wzięli udział między innymi Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich, emerytowany biskup Mieczysław Cisło, władze regionu, przedstawiciele prezydenta i premiera, ministra edukacji i ministra spraw zagranicznych. Nie zabrakło także przedstawicieli władz lokalnych, wśród których w imieniu Wójta Gminy Niemce Krzysztofa Urbasia wieniec złożył Zastępca Wójta Henryk Smolarz.

Uroczysty charakter ceremonii podkreśliła obecność pocztów sztandarowych z okolicznych szkół. Uczniowie ze Szkoły Podstawowej im. Marty z Budnych Łosiowej w Niemcach odczytali kilka wstrząsających fragmentów wspomnień naocznych świadków tamtego ludobójstwa.

Mord dokonany przez Niemców w Lasach Kozłowieckich uchodzi za jedną z największych zbrodni - poza obozami zagłady - udokumentowaną na terenie dzisiejszej Lubelszczyzny.